| f. | afk filia, fils, dochter, zoon |
| f. | afk. folio, op het blad van het register |
| fa, | afk. met boven de a een C, filia, meisje |
| fa. | afk. huw. akte, familie naam |
| fa. | afk. filia, dochter, meisje |
| faal | fout, gebrek |
| faalgrepen | misstappen |
| faam | gerucht |
| faas | dwarsbalk |
| faasgewijs | figuren staan naast elkaar |
| fabel | verhaal over dieren waarin een levensles is opgenomen |
| fabele | een klucht |
| faber | smid |
| faber armorum | wapensmid |
| faber cupri | kopersmid |
| faber ferramentarius | hoefsmid |
| faber ferrarius | smid |
| faber grossarius | grof ijzersmid |
| faber laminarius | blikslager |
| faber lignarius | timmerman, meubelmaker |
| fabrica ecclesiae | kerkfabriek, de kas voor de bouw, versiering of herstellen van een kerkgebouw |
| fabricateur | vervalser |
| fabricator ligneorum cal icorum | fabrikant van houten bekers |
| fabricator | fabrikant |
| fabriek | bouw - en onderhoudsdienst |
| fabriekmeester | stadsbouwmeester |
| fabrijc | kerkfabriek, de kas voor de bouw, versiering of herstellen van een kerkgebouw |
| fabritius | smid |
| fabuliste | fabeldichter |
| faceneren | betoveren |
| facie ecclesiae | ten overstaan van de kerk |
| facifer | fakkeldrager |
| facillemt | afk. Facilleme, ? |
| facit (1590) | hij heeft dit gemaakt in (1590) |
| facit in capitaell | in totaal |
| facit | maakt, is. (bij rekenen, is totaal) |
| factas | afkomstig van |
| facteur | de maker van iets |
| factie | meute |
| factionnaire | schildwacht |
| factis tribus bannis | na de drie (gebruikelijke) huwelijksafkondigingen |
| factis tribus bannis, factis tribus (consuetis) proclamationibus | na de drie (gebruikelijke) huwelijksafkondigingen |
| facto | dood de daad |
| factoor | agent van buitenlands handelshuis |
| factor cordarum | koordenmaker |
| factum | pamflet, voorval gebeurtenis, geschrift waarop het verschil van mening is beschreven en waarop de aanspraak steunt |
| factus est dominus | 1e zondag na Drievuldigheid |
| faict | een werk of daad |
| faïencerie | aardewerkfabriek |
| faïencier | plateelbakker |
| failgieren | missen |
| failleren | in gebreke blijven |
| faire les foins | hooien |
| faiseur | oplichter |
| faist | afk. Faisant, ? |
| fakkel | heraldiekteken, brandende toorts |
| fakken | verwerven, pakken, grijpen |
| falcarius | magere Hein, man met de zeis |
| falcarius | sikkelsmid, handelaar in sikkels |
| Falchenberg | Oud - Valkenburg |
| falcoburgensis | van Valkenburg |
| falconarius | valkenier |
| faliant | ingebreken blijvend persoon |
| falivouwen | mooipraten |
| fallacie | bedrog |
| faluyrt | waard zijn |
| faly, falie | hoofddoek, maar ook een damesmantel |
| fame | gerucht, openbaar gerucht |
| fameeren, gefameert | beschuldigd door een gerucht |
| famella | dienstmeisje |
| famellus, famulus | knecht, bediende |
| familia defuncta | uitgestorven familie |
| familia | alle personen die in een huis woonden, ook het dienstpersoneel, later voor alleen de gezinsleden |
| familiaria | bezittingen van (de)een familie |
| familie | de engste levensgemeenschap. dus vader, moeder en de kinderen |
| familietrek | gelijkenis van familieleden onder elkander, ook figuurlijk |
| famula | dienstmaagd, dienstmeisje |
| famulus | knecht, bediende, schildknaap ook leerling, hulp, bediende |
| fänger | gerechtsdienaar |
| fantassin | infanterist, voetknecht |
| fantastijk | zwaarmoedig |
| farcher | varkenshandelaar |
| fardeel | baal, pak, doos |
| fartor | worstmaker |
| fasceel | takkenbos |
| fasceelhout | per bundel verkocht brandhout |
| fasces | heraldiekteken, bundelbijl |
| fastelabend | vasten avond |
| fastnacht, fastnachtsonntag | 6e zondag voor Pasen |
| fatsoen | alle voorwerpen die een vorm hebben en door mensen zijn gemaakt |
| fatuus | onnozel |
| Faucheuse (la) | magere hein, de Dood |
| fauconnier | valkenier |
| faudet | toonbank |
| faulte | in gebreken blijven, niet nakomen |
| fautsoen | degen |
| faux serment | meineed |
| favorable recommandatie | brieven van |
| fb er | afk. fébrier, februari |
| fe | afk. fe, feu, wijlen |
| fe, fe | afk. faire, het doen, handeling, daad, uitvoering |
| feber, febres (witte) | witte koorts |
| febri | door koorts |
| febri aestuanti | door een gloeiende koorts |
| febri calida | door een hete koorts |
| febri frigida | door koude koorts |
| febri maligna | door een kwaadaardige koorts |
| febri putridus | door koorts uitgeput |
| febri vehementi | door hoge koorts |
| februarii | van februari |
| februarius | februari |
| fechner | bonthandelaar |
| feci | ik heb gemaakt |
| fecit | heeft gemaakt |
| feiteur | misdadiger |
| feld.maréchal, feld.maréchaux | veldmaarschalk |
| felgenhauer | wagenmaker |
| fellwerkbereiter | bontbewerker |
| félonie | trouwbreuk van de vazal |
| femella | vrouwelijk |
| femina | vrouw |
| femini generis, femini sexus | van het vrouwelijk geslacht |
| feminus | vrouwelijk, van een vrouw |
| femme de chambre | kamermeisje |
| femme | echtgenote, vrouw |
| fenaison | het hooien, hooioogst |
| Fenesy | Venetië |
| fenijn | vergift |
| fenil | hooizolder |
| feniseca | maaier |
| fenynig | vergiftigd |
| feodaal goed | een stuk land of onroerend goed tegen bepaalde voorwaarden aan zijn leenman opgedragen |
| fer forgé | smeedijzer |
| ferblantier | blikslager |
| fere | bijna |
| feretrum | lijkbaar |
| feria | dag |
| feria penutima | voorlaatste dag |
| feria prima | zondag |
| feria quarta | woensdag |
| feria quinta | donderdagdag |
| feria secunda | maandag |
| feria sexta | vrijdag |
| feria tertia | dinsdag |
| feria ultima | de laatste dag |
| ferie | lijst of boek van bij de rechtbank aanhangige zaken |
| ferijnen | met een beitel frijnen van natuursteen |
| ferm | afk.fermier, boer(in), landbouwer, veehouder |
| fermette | boerderijtje, keuterboerderij |
| fermier en location | pachter |
| fermier | landbouwer, veehouder |
| fermière | boerin |
| ferrarius faber | smid |
| ferrarius | ijzer |
| ferreur | paardensmid |
| ferronnier | siersmid |
| fertegaal | hoepelrok |
| fertijl | vruchtbaar |
| ferwielen | fluwelen, fluweel |
| festo sancti N. (in) | op het feest van de heilige N. |
| fetura | kind, nakomelingen |
| fetus | kind, nakomelingen |
| feu | wijlen, de overledene....., zaliger, |
| feu, feux | brandstapel |
| Feudale goeden | leenroerige goederen |
| feudataire | leenman |
| Feudum, feodum | feodaliteit, leenstelsel |
| feuermäuerkehrer | schoorsteenveger |
| feutrine | wolvilt |
| février | februari |
| fexeren | kwellen, plagen |
| f. f. | afk. firmlinge, vormelingen |
| fiancé, fiancée | verloofde, aanstaande |
| fiasque | strofles voor wijn, mandfles, buikfles |
| fiat | goedkeuring |
| fibulator | loodgieter |
| fibule, fibula | kledinggesp, kledingspeld, sluitspeld, doekspeld |
| ficelle | klein stokbrood |
| fiche | beschrijving, gegevens, register |
| fiche | spie, pen |
| fichu | sjaal, hoofddoek, halsdoek |
| fideicommissum | testamentaire beschikking, waarbij een vertrouwd persoon , die voor de wet optreed als erfgenaam, opdracht geeft een zeker legaat uit te betalen aan iemand die wettelijk niet als erfgenaam kan worden aangewezen de erfgenaam heeft het vruchtgebruik maar moet zo nodig het terug geven aan de eigenaar |
| fidejussio | borgstelling |
| fidejussor | borg, ook de peet die zich borg stelde voor een goede (christelijke opvoeding) van de jonggeborene |
| fidelio | trouw |
| fidicen | speelman |
| fief | domein, terrein |
| fief | leen, leengoed |
| fiel | gal van dieren |
| fielterij | schelmerij |
| fier | bloeiend, fris |
| fier, fière | nobel, waardig, hoogstaand |
| fiertre, fiertere, fiertel | lijkkist, doodkist |
| fifille | dochtertje |
| fifre | bespeler van een dwarsfluit |
| figaro | barbier, kapper |
| figlerius | pottenbakker, tegelbakker |
| figulus | pottenbakker |
| figulus | kachelmaker |
| fijfel | kleine dwarsfluit |
| fijlebaart | snotneus |
| fikkere | middelvinger |
| fil afk. Filius | zoon |
| filatio | bloedverwantschap in neerdalende rechte lijn, afstamming in de eerste graat, kindschap |
| fileur, fileuse | spinner, spinster |
| filia | dochter |
| filia devota | religieuze, non |
| filia fratris | nicht, dochter van broer |
| filia innupta | ongehuwde dochter |
| filia legitima | wettig, dochter uit een voor de kerk gesloten huwelijk geboren |
| filia redicta | nagelaten dochter |
| filiabus | dochters |
| filiæ | dochters, van de dochters |
| filialis | hulpkapel, hulpkerk |
| filiarum | van de dochters |
| filiaster | stiefkind, stiefzoon, (na de 14 eeuw) ook schoonzoon |
| filiastistri | stiefkinderen, schoonkinderen |
| filiatie | familie verwantschap, afstamming |
| filiation | afstamming in de eerste graad, in rechte lijn, verwantschap |
| filiationprobe | afstammingsbewijs |
| filicarius | steenzetter, stratenmaker |
| filii | van de zoon, de zonen |
| filiola | dochtertje |
| filiolus | zoontje, doopkind, petezoon |
| filitrix | spinster |
| filius | zoon, |
| filius legitimus | wettig, zoon uit een voor de kerk gesloten huwelijk geboren |
| filius natu maximus | de oudste zoon |
| filius natu minimus | de jongste zoon |
| filius naturalis | buitenechtelijke zoon, van mindere afkomst, van lagere stand |
| filius unicus | enige zoon |
| fillasse | grof meisje |
| fille | dochter |
| fille.mère | ongehuwde moeder |
| filleul, filleule | petekind |
| fils de France (les) | de prinsen uit het Franse koningshuis |
| fils | zoon, nakomelingen |
| fin | dood |
| fine en effecte (ten) | met het doel |
| fingieren | versieren |
| finis | einde |
| firmarius | landbouwer |
| firmerie | ziekenhuis |
| firmlinge | vormelingen |
| fiscalis | behorende tot de fiscus |
| fiscus | Merovingische / Karolingische bestuurseenheid, belastingdienst |
| fistulator | fluitspeler, (stads)muzikant |
| fitsen | scharnieren |
| f.l. | afk. filia / filius legitima, wettelijk (erkende) zoon /dochter |
| fl | afk. florin, florijn, gulden |
| fl, flor | afk. floréal, maand van de bloei |
| flabbe | betaalmiddel, 1 flabbe = 4 stuivers |
| flabbe | oorveeg, vuistslag |
| flaconnier | flessenmaker |
| flagellation | geseling |
| flageller | geselen |
| flanckaert | jas van krijgslieden |
| Flandorum | Brugge |
| flator | ijzersmelter |
| flatteren | smeken |
| fléau | dorsvlegel |
| fléau | plaag, ramp |
| flebotomarius | aderlater |
| fleer | kaakslag |
| flep | hoofddoekje |
| fleppen | drinken |
| fleresijn | jicht |
| fles | inhoudsmaat voor wijn, 1 fles = ca.0,8 ltr. Ook gevonden, Amsterdamse fles = ca. 0,88 ltr. of 44 fles in een anker |
| fleur de lijs | heraldiekteken, lelie |
| fleurons | heraldiekteken, gestileerde aardbeibladeren |
| flikkerslagen | bliksemflitsen |
| flikkersout | salpeter |
| florèal | april |
| floreenplichtige | degene die op grond van het bezit van een zgn. schotschietende hoeve (in Friesland) verplicht was tot het betalen van de floreenbelasting |
| florenus | gulden |
| floreren | bloeien |
| florijn | muntsoort, waarde gelijk aan 28 stuivers |
| flouwiellen | fluwelen |
| flucx | terstond |
| fluim | slijm |
| flume | rivier |
| flute, flouflute | penis, piemel |
| fluxu sanguinis | door een bloeding |
| fme | afk. femme, vrouw |
| Fn. | afk. op huw. akte, familienaam |
| fme | afk, femme, vrouw |
| fo | afk. folio, blad, folio |
| focaria | keukenmeid, vrouw van een soldaat, concubine |
| foderator | lakenarbeider, sergeant belast met de kleding |
| foemella | vrouw |
| foeniseca | maaier |
| foetus | kind, nageslacht, nakomelingschap ook ongeboren kind |
| foin | hooi |
| fokker | rijkaard, in de zin van gierig iemand |
| folen | stoten, stompen, ook wel dollen |
| folie, | lustslot, buitenplaats |
| foliet | blad van boek |
| folio recto | op de voorzijde van het blad |
| folio | blad, op het blad van het register, in |
| folium | blad van een boek |
| folium | papier, blad |
| folle | krankzinnige |
| folye | zotheid |
| foncé | bruin, zwart, donker |
| fond de robe | onderjurk |
| fonderie | gieterij |
| fondeur | gieter, smelter |
| fondrière | moerassige grond |
| fonte | gietijzer |
| foraneus | wonend buiten de wallen, vreemdeling in een stad |
| forçat | dwangarbeider |
| forestarius, forestier | boswachter |
| forêt | dakstoel voor b.v. angelusklok |
| forêt | woud, groot bos |
| forge de serrurier | slotenmakerij |
| forge | smidse, smederij |
| forgeron, forgeur | smid |
| forma pauperis | voor armen gratis |
| fornacarius | kachelsmid |
| fornicateur, fornicatrice | hoereerder, ontuchtige, overspelige |
| fornicatio | alle (verboden) buitenechtelijk geslachtsverkeer, overspel |
| fort | zakkendrager |
| fortasse | misschien |
| forteresse | gevangenis |
| fortifieren | versterken |
| fortsier | kist met ijzeren beslag |
| forum | markt |
| fossa | gracht, kuil, graf |
| fossarius | doodgraver, boerenknecht |
| fosse d'aisances | beerput |
| fosse | ondergrondse kerker |
| fossé | sloot, greppel, slotgracht |
| fosseit | gracht |
| fossoyeur | doodgraver, grafdelver |
| fouet | zweep, roede |
| fouetter | geselen |
| fouine | hooivork |
| foulard | halsdoek, hoofddoek |
| fourieren | onderdak verschaffen |
| fournil | bakhuis |
| fournissement | lijst van alle ingeleverde stukken |
| fournneys | fornuis, oven |
| fourreur | bontwerker |
| fourrier | kwartiermaker |
| foyer | stookplaats |
| f.r. | afk. folio recto, op de voorzijde van het blad |
| fr, frim | afk. frimaire, maand van de slacht |
| fra. afk.frater | broeder, geestelijke in een lagere orde |
| fragijl | broos |
| fragner | kruidenier |
| fraise, | geplooide halskraag |
| francijn | perkament |
| franckaert | graanmaat, 1 franckaert = 152 ltr. |
| franc.maçon | vrijmetselaar |
| franc.or | goudfrank |
| francus scabinus | vrijschepen, lid van het heemgericht. rechtbank! die buiten de openbare macht om vonnissen uitsprak en ten uitvoer bracht. (om tegenstanders te elimineren) |
| francus | vrij van zegelrecht, vrijgesteld |
| frater | broer, broeder, tweeling broer |
| frater germanus | halfbroer, tweelingbroer |
| frater patruelis | zoon van een broer |
| frater predicator | predikheer, Dominicaan |
| frater uterinus | halfbroer |
| fraternitas | broederschap |
| fratres consanguini (eus) | halfbroers, broers met de zelfde vader maar van een andere moeder |
| fratres dormientes | de zeven slapende broeders, 27 juni, ook 10 juli aangegeven |
| fratres gemelli | tweelingbroers |
| fratres germani | tweelingbroers |
| fratria filia | nicht |
| fratria | broederschap, gilde |
| fratris | voor de broers |
| frauentag | Maria geboorte, 8 september |
| fre | afk. frère, broer |
| freidsem | vallende ziekte, epilepsie |
| freitag ( de stiile oder gute) | Goede of Stille vrijdag, vrijdag voor Pasen |
| fremineur | minnebroeder |
| fremtmeester | gildenmeester afkomstig van een andere plaats of streek |
| frenarius | riemenmaker |
| frenesye | razernij |
| frenetike | krankzinnige |
| friand | lekker |
| friandyse | lekkernij |
| friche | braak liggend land |
| frieel | mand |
| frimaire | november |
| frioen | vink |
| Frise | Friesland |
| frivool | ongeldig, maar ook ijdel |
| froc | bovenkleding van een man of vrouw |
| froc | monnikspij |
| from | vroom |
| from | afk. froment, tarwe |
| fronarbeiter | arbeider in vroondienst, in herendienst, in leendienst |
| fronbauer | boer wonend op vroonland, leendienstplichtige |
| fronfrei | vrij van vroondienst, vrij van herendienst |
| fronfuhre | vervoer in herendienst, fronpflichtig tot vroondienst verplicht, herendienstplichtig |
| fronton | geveldriehoek |
| frs. afk. fratis | aan, voor de broeders |
| fructidor | augustus |
| fructifieren | vruchten voortbrengen |
| fruitier | kaasmaker |
| frumentarius | graanhandelaar |
| frumwerker | dagloner |
| frustreren | bedriegen |
| fruwiel | fluweel |
| frygische muts | heraldiekteken, vrijheidshoed, rode jacobijnenmuts tijdens Franse revolutie |
| fs. | afk. filius, zoon |
| ft | afk. fait, feit, gebeurtenis, voorval |
| ft, fruc | afk. fructior, maand van de vruchten |
| fuederyng | voering |
| fuere, fuerunt | zij zijn geweest, zij waren |
| fugieren | vluchten, wegdoen |
| fugitijf, fugitief | voortvluchtige |
| fuik | vrouwelijk geslachtsorgaan, vistuig |
| fuit | hij is geweest, hij is genoemd |
| fuit … annis | hij was … jaar oud |
| fuite | inhoudsmaat, 1 fuite = 5 kan, = 7 tot 10 ltr. |
| fullo | lakenvoler, hoedenvolder |
| fulmine tactus | getroffen door de bliksem |
| fulnarius | touwslager |
| fulpe | fluweel |
| fumiste | kachelsmid, schoorsteenveger |
| fun | schelm |
| funambulesque | koorddansers. |
| fundatio | stichting |
| fundavit anniversarium pro requi animae suae | stichtte een jaargetijde voor de rust van zijn ziel. (instellen van een jaarlijkse herdenking van een overledene) |
| fundavit anniversarium | stichtte een jaargetijde |
| funeralia | begrafenis, lijk plechtigheid |
| funifex | zeilmaker |
| funs | vies, vies uitziende |
| furnarius | kachelsmid |
| furnieren | processtukken in procesdossier doen |
| furnissemente | uitvoering van een vonnis |
| furset | zacht als zijde |
| fusil | schutter |
| fusor aurichalci | geelgieter |
| fusor campanarum | klokkengieter |
| fusor pottorum | tingieter |
| fusor typorum | lettergieter |
| fussenvellen | vossenvellen |
| fustein | bombazijn, een grove wollen stof uit boomwol |
| fustigatie | gegeseld |
| fustigieren | geselen |
| f.v. | afk. folio verso, op de achterkant van het blad |
| fy | foei |