I |
afk.
impost, belastingen |
i of I |
afk. 1 |
iacens in lecto |
bedlegerig |
ialosie |
een zorgvuldige liefde |
ianus |
januari |
ib.
afk. ibidem |
op de zelfde bladzijde, op dezelfde plaats |
ibecillis |
zwak |
ibid.
afk. ibidem |
op de zelfde bladzijde, op dezelfde plaats |
ibidem |
aldaar, eveneens, op de zelfde bladzijde, op dezelfde plaats |
ic |
ik |
i.c. |
afk. iuris consultis,rechtsgeleerde |
icksaet |
ijkzaad, voor het ijken van schepels
werd raapzaad gebruikt |
ictu sclopeti |
door het schot van een donderbus |
ictus |
slag |
id
est |
dat is |
id |
dat |
idemque |
en dezelfde,
hetzelfde |
ideo |
daarom |
idiote |
ongeleerd
persoon |
idololatre |
die aan afgoderij doet |
idololatrie |
afgoderij |
idone |
bekwaam |
idque |
en dat, en wel |
i.e. |
afk. id est, dat is |
ieckiche wolle |
wol nog niet ontdaan van het wolvet |
igitur |
derhalve, bij gevolg |
ignominie |
schande |
ignorant |
onwettig |
ignotus |
onbekend, vreemd |
IHS |
afk. Iesus Hominum Salvator, jesus verlosser van het
volk |
iken |
ijken, waarmerken |
ikere |
ijker, persoon die de maten en gewichten
controleert |
ill.
afk. illustissima, -us |
doorluchtige, zeer verhevene |
illa/ille |
die vrouw/man daar, zij daar |
|
illata |
(ingebrachte) bruidsschat, huwelijksgoed |
ille |
deze daar |
illegitima (vr), illégitime |
onwettig |
illegitimus (m) |
onwettig |
illi |
aan hem / aan haar
|
illius
|
van hem |
illusie |
voor de gek houden |
imbaere |
lijkbaar |
imbecillis |
zwak |
imboelen |
inboedel |
imbroberen |
afkeuren |
imiteren |
achtervolgen, nadoen |
imker |
bijenhouder,
imker |
immaculata
conceptio |
Onbevlekte ontvangenis, 8 december |
impedieren |
beletten |
impediment |
beletsel |
impedimentibus dirimens |
vernietigend beletsel |
impedimentibus dirimentibus |
terwijl er vernietigende
huwelijksbeletsels waren |
impedimentum -a |
huwelijksbeletsel, hindernissen |
impelleren |
aansporen |
imperator |
keizer |
imperatrix |
keizerin |
imperceptibel |
onmerkbaar |
impereren |
bevelen, gebieden |
imperie |
bevel |
impertiri |
schenken |
impetitio |
aanspraak |
impetrant |
eiser, hij die iets
verkrijgt |
impetreren |
verkrijgen |
implex |
vooroudersgelijkheid |
imploijeren |
gebruiken, aanwenden |
implorato |
onder inroeping (van de rechterlijke beslissing) |
imploreren |
inroepen,
smeken |
imponeren |
bedriegen. |
importuneren |
lastig
zijn |
imposeren |
opleggen |
impositien |
indirecte
belastingen |
imposito silentio |
zwijgplicht opgelegd hebbend |
impost |
belasting, heffing |
impostmiester |
belastingpachter |
impôt |
belasting |
impotent |
onmachtig |
impraegnata |
bevrucht (voor
het huwelijk) |
imprägnieren |
zwanger maken |
impregnatio |
zwangerschap |
impressor |
drukker |
improles |
zonder kinderen
|
improvisa morte
|
door een onvoorziene dood |
impubes |
onmondig |
impuditia |
ontucht, onkuisheid |
in aeternum |
voor eeuwig, tot in de eeuwigheid |
in albis (sepultus) |
in het wit (begraven) |
in annum sequentem |
in het volgende jaar |
in armis |
in het leger |
in articulo mortis |
op het moment van sterven |
in brevi |
in korte tijd |
in caelum abiit |
is naar de hemel gegaan |
in cas |
in geval van |
in cola, incola |
inwoner, ingezetene |
in comitatu |
in het gezelschap van |
in confesso |
door beide partijen toegegeven |
in continent |
op staande voet |
in contradictoria |
in tegenspraak |
in contumaciam |
bij
verstek |
in
corpore |
gezamenlijk |
in dato |
daterend |
in der Pfingsten |
in de met 1e Pinksterdag beginnende week |
in doloribus partus |
in barensweeën
|
in doma
sua |
in zijn huis |
in Domino obiit |
is gestorven in
de Heer |
in domo
propria |
in zijn eigen huis |
in eodem domo |
in het zelfde
huis |
in exelso
throno |
1e zondag na Driekoningen |
in extremis momentis |
in de
laatste ogenblikken |
in extremis rebus |
in uiterste nood |
in facie ecclesiae |
ten overstaan van de kerk |
in facto |
door de daad zelf, inderdaad |
in festo sancti N. |
op het feest van de Heilige N. |
in forma |
in de vorm |
in foro |
openbaar |
in het
ruim |
plaats in de kerk waar de stoelen van de vrouwen
stonden |
in
lecto decumbens |
bedlegerig |
in margine folii |
in de
marge van dit blad (zijde) |
in margine |
in de marge, in de kantlijn, op de rand van de
bladzijde |
in
matrimonium iuncti |
(zijn) in het huwelijk verbonden |
in mea absentia |
in mijn afwezigheid |
in necessitate baptizatus |
in nood gedoopt |
in nocte Christi |
in de nacht van 24 op 25 december |
in nomine Deo |
in de naam van God |
in nomine |
in de naam van |
in nosocomio |
in het ziekenhuis/gasthuis |
in pace |
in vrede |
in
partu |
tijdens de bevalling |
in pertuis |
voor eeuwig |
in presentia |
in aanwezigheid van |
in puerperio |
in het kraambed, tijdens de
bevalling |
in
puerperis |
tijdens de bevalling, in barensnood |
in saldo |
nog schuldig |
in scriptis |
in geschrifte |
in secula seculorum |
tot in alle eeuwigheid |
in situ |
ter plaatse |
in solidum |
ieder hoofdelijk
aansprakelijk |
in
tasse |
in het geheel, als totaal aanbesteden |
in tempore clauso |
in de besloten tijd |
in usu |
in gebruik, gebruikelijk |
in vita sua |
in zijn
leven |
in voluntate
tua |
20e zondag na Drievuldigheid |
in zulker manieren so wanneer |
op de volgende voorwaarden |
in |
in, op, aan, bij, naar |
inaequali gradu |
in
ongelijke graad van bloed - of aanverwantschap |
inbursator |
ontvanger |
inc |
afk.
Incinéré, cremeren |
incertas, incertus |
onzeker, onbekend |
incestriosus |
in bloedschande verwekt |
incestum, incestus, incestuosa |
bloedschande, ontucht,
goddeloos |
incisor |
kleermaker |
inciteren |
stoken, verwekken
|
inciviel |
onbeleefd |
inclina domine aurem |
14e
zondag na Drievuldigheid |
inconvenient |
ongeval |
indemne |
onbeschadigd |
indemneren |
vrijwaren van schade |
indemniteit |
vrijwaren van schade, bv bij armlastig worden
niet tot last komen van het armenbestuur |
index |
klapper, bladwijzer |
indigenat |
onderdaan |
indiktion |
(vermoedelijk) Romeinse belasting |
indocte |
ongeleerd, |
indulgentie |
toelating |
indusiarius |
hemdenmaker |
infans |
kind, kleinkind |
infans unius mensis |
kind
van een maand |
infantes |
de kinderen |
infantis |
van het kind |
infantium |
van de kinderen |
infantulus |
baby, kindje, zuigeling |
infector |
verver, schilder |
infingieren |
verbreken |
infirmitate |
door een ziekte
|
infirmorum
sacramentis |
met de sacramenten der zieken |
infirmus |
ziek, gebrekkig |
inflammatione |
door een ontsteking |
inflammeren |
ontsteken |
inflatie |
zwelling |
informaons |
afk. Informations,
informatie |
infortunaet |
ongelukkig |
infortune |
ongeluk |
infra scripto |
aan de ondergetekende |
infra scriptus |
ondergetekende |
infra urbem |
binnen
de stad |
infractie |
overtreding, verbreking |
inft |
afk.
infanterie, onderdeel landmacht |
ingeboren burger |
burger, door geboorte inwoner van de
stad |
ingefuyrt |
aangevoerd, binnengebracht |
ingehender |
1e maandag
(-helft) |
ingelanden |
landeigenaren in het gebied van een waterschap, vaak
door vererving verkregen |
ingenomen |
opgenomen |
ingenuns |
vrijgeboren |
ingesopen |
opgedronken |
ingeweideloos |
van de ingewanden ontdaan |
ingien |
verstand |
ingr |
afk. ingenieur |
ingraet |
ondankbaar |
ingruerend |
dreigend |
inhabijl |
onbekwaam |
inhabitabel |
onbewoonbaar
|
inhabitans |
inwoner, het bewonen |
inhave |
inboedel |
inherieren |
aanhangen |
inhiberen |
verbieden |
inhibions |
afk. inhibitions, remming, geremdheid, |
inhibitie |
verbod |
inhumata est |
zij is
begraven |
inhumatus est |
hij is begraven |
iniere, inierunt |
zij
zijn (een huwelijk) aangegaan |
inierunt matrimonium |
zij gingen een huwelijk aan |
inique |
onbillijk |
inire |
aanvaarden, aangaan |
initium jejunii |
Aswoensdag, aanvang van de vastentijd |
initum (matrimonium) |
aan gaan (van een
huwelijk) |
initum
matrimonium |
het aangegane huwelijk) |
initum |
aan gegaan,
begonnen |
iniungeren |
gerechtelijk bevelschrift |
iniurie |
ongelijk
|
iniurieren |
beledigen, uitschelden |
iniverunt matrimonium |
gingen een huwelijk aan |
injungeren |
bevelen |
injuriëren |
beledigen |
inkel |
enkel |
inkernaat |
vleeskleurig |
innegebieden |
dagvaarden, voor het gerecht roepen |
inneggegaen |
ingaand,
aanvangt |
innocens |
onschuldig |
innocentes, innocentius |
onschuldige kinderen, 28 december |
innominis |
zonder naam |
innuptus |
ongehuwd
|
inobedient |
ongehoorzaam |
inopinatum |
onverwachts |
inops animi |
zwak van geest |
inops mentis |
zwak
van geest |
inpenetrant |
eiser in rechtszaak |
inpensae funebres |
begrafeniskosten |
inpertinent |
onbehoorlijk |
inpertinentie |
brutaliteit |
inpost |
belastingen |
inprengneren |
zwanger
maken |
inpt |
afk.inpenetrant, eiser in rechtszaak |
inquael |
ongelijk |
inquestie |
in geval van |
inquillinus |
inwoner, huurder, bewoner |
inquireren |
navraag doen, ondervragen |
inquisitie |
kerkelijke rechtbank, spoorde ketters op en
veroordeelde ze vooral de doodstraf |
inquistuer |
onderzoeker |
INRI |
afk. Iesus
Nazareus Rex ludaeorum, Jeus de Nazeréer koning van de Joden |
insanabilis |
ongeneselijk |
insanae mentis |
krankzinnig |
insania |
waanzinnigheid |
inschellig |
razend, woedend, zeer kwaad |
inscherpen |
inprenten |
inschuld |
vordering |
inseß |
assessor,
bijzitter |
insimulatie |
beschuldiging |
insimuleren |
betichten |
insinuatie |
aanzegging, bekendmaken, kennisgeving, een bedekte
voorreden |
insinueren |
meedelen, te kennen geven, bekend maken |
inspiratie |
een goddelijke ingeving |
inspraeck, inspraake |
tegenspraak, verzet tegen
aantekenen |
instantia |
aandrag, vervolging |
insterende |
terugkomen
op |
institor |
kramer, koopman handelaar, marskramer |
institueeren |
te benoemen |
institutie |
instelling |
instoten |
inrukken |
instrumentum |
akte |
intenderen |
toeneigen |
intendit |
klachtenlijst,
geschrift van beschuldiging |
intenteren |
dreigen |
intentie |
mening |
inter |
tussen |
inter
adstantium preces |
met de gebeden der omstanders |
inter missarum solemnia |
tijdens de mis |
intercessie |
tussenkomst |
interdiceren |
verbieden |
interdicerende |
verbiedende |
interdict |
verboden |
interdictie |
rechterlijk verbod |
Interesse (op) |
op
rente gezet, rente verschuldigd vanaf |
interrogatie |
ondervraging |
interscripto |
aan de ondergetekende |
interscriptus |
ondergetekende |
interstat |
gestorven
zonder biechtvader |
interstitium |
tijd tussen de (huwelijks) afroepen |
intervenient |
bemiddelaar |
intestatus |
zonder de biecht te zijn afgenomen gestorven |
intestatus, ab intestato
|
zonder testament gestorven |
inthimatio |
aanzegging |
inthimere |
bekendmaken |
intimare |
dagvaarden,
gerechtelijk dagen, aankondigen, vonnis betekenen |
intime |
dringend, diep |
intinctor |
verver, schilder |
intogen |
in metselen van bevestigingsmiddelen |
intra |
in (binnen) |
intrante |
in de 1e helft van de maand |
intronisati sunt |
zij zijn getrouwd |
inunctus |
ongezalfd |
inundatie |
onder water gelopen
land |
inv. |
afk. inventaris |
inventus |
vondeling, gevonden |
investitus |
pastoor |
investituur |
de belening van een (leen) |
invetus |
gevonden |
invier |
binnenbrand |
invocavit |
6e zondag voor
Pasen |
inwaer |
waar maken, bewijzen |
inwoeneren |
inwoners |
ioculator |
kunstenmaker,
goochelaar |
iodem |
zelfde, de zelfde |
ioffer, joffer |
een ongehuwde
of gehuwde vrouw uit gegoede stand |
ioken |
hitsig zijn |
ipse |
hijzelf |
ipser |
stukadoor |
ipso termino |
op de
vastgestelde dag |
ipsum |
zelfde |
ircher |
zeemleermaker |
irrenumerabile |
dat men niet vergelden mag |
irrepabile |
dat men niet meer kan krijgen |
irreprehensibile |
onbegrijpelijk |
irrevocabile |
dat men niet herroepen mag |
issue |
uitgangsgeld |
issuemeester |
de heffer en beheerder van het recht van issue
|
issuerecht
|
recht door het stedelijk bestuur geheven van erfenissen in de
stad die aan personen daarbuiten toevallen |
ist dat |
als |
isti sunt dies |
2e
zondag voor Pasen |
ita est |
zo is het. (onder een akte vermeld) |
item |
eveneens, op de zelfde wijze, idem, vervolgens, eveneens |
iterum |
andermaal |
itinerarie |
reisboeken, verslagen van gemaakte reizen |
iubileren |
juichen, verblijden |
iudex |
rechter |
iussu |
op bevel van, in opdracht van (b.v. de graaf, de
hertog) |
iuv.
|
afk. iuvenis, juvenis, jonge man, vrijgezel |
iuxta quod |
omdat |
iuxta,
juxta |
dichtbij, onmiddellijk, gepaard gaand met |
ijkzel |
merkteken op gewichten |
ijser |
harnas |
ijzer |
gevangenis |
ydropike |
waterzucht |
yegen |
tegen |
yisere |
een ijzeren band
mogelijk wordt een halsberg bedoeld |
ymmell |
inboedel |
yn stadt |
in plaats van,
plaatsvervanger van |
yn |
in (wonend in) |
yser |
ijzer, staal |
ysersnijder |
graveur van munten |
yserwerk |
hang en sluitwerk, klein ijzerwerk in gebouwen |
yunyus |
juni |