| L | afk. lidmaatregister |
| L | afk. 50 |
| L | afk. livre, boek |
| l. afk. legitimus | legitiem |
| l'autre | de andere |
| laaber | kaasmaker |
| laadvlieg | slee bestemd voor vervoeren van vracht |
| laathof | een door de leenheer geschonken hoeve, inruil voor beschreven diensten en betalingen |
| lab | afk. laboureur, landbouwer, ploeger |
| labay | meelsoort voor beste soort brood |
| labaybroot | wittebrood van het beste meel |
| labaye | betaalmiddel, zilveren munt |
| labeuren | ploegen |
| laborans | lijden aan (een ziekte) |
| laborator | dagloner |
| labore suo vivens | die zijn brood verdient door zijn werk |
| laborierder | landbouwer, boer |
| laboriosis | vlijtig, werkzaam |
| laboureur | ploeger, landbouwer, boer |
| lachter | schande |
| lacticinator, lacticinatrix | melker/ melkster |
| lad, ladte | afk. ladite = ledite, (boven)genoemd |
| laesus | gewond |
| laet, laete | pachter |
| laeten | cijnshouders |
| laganator | blikslager |
| lage heerlijkheid | ambachtsheerlijkheid, als de heer alleen de lage jurisdictie heeft, de civiele en kleine strafzaken |
| lägelner | kuiper |
| lainier | wolmaker, -fabrikant |
| laken | doek welk van linnen stof gemaakt |
| lakenblekere | lakenbleker |
| lakre | lakzegel aanbrengen |
| lamb | lam, jong schaap |
| laminarius | bliksmid |
| lamminwerker | kleding maker van lamsvacht |
| lampart | geldwisselaar |
| lampet | vuurpot |
| lanck | lang |
| lanckmes | dolk, groot mes |
| landekijn | klein lapje grond |
| landjuweel | groot rederijkersfeest |
| landmeeterspas, -stap | lengtemaat 1 stap = 5 voet van 11 duim |
| landpoort | stadspoort aan de landzijde |
| landwaterganc | waterloop door akkerland |
| languore, languoribus | door ziekte / door ziekten |
| lanifilator, lanifilitor, | wolspinner |
| lanifilitrix | wolspinster |
| laniflex | lakenwever |
| lanio, lanitus | vleeshouwer, slager |
| lanitextor | lakenwever |
| lanitonsor | wolscheerder |
| lans | land |
| lantcense | grondbelasting |
| lanterntag | laatste dag, zaterdag |
| lanterntag unserer lieberfrauen | laatste dag van onze lieve vrouwe, 8 november |
| lantganc | strooptocht, plundering |
| lanthond | kettinghond |
| lantloper | kwakzalver |
| lantschap | burgerschap, poorterschap |
| lantsceydincksbrieff | akte van grensscheiding |
| lantscoof | recht van korentiende, schoofrecht |
| lantvettinge | mest, voor op het land |
| lapicida | steenhouwer |
| lapidarius | steenbreker |
| lapis | steen, grafsteen, grarzerk |
| lapsator | slijper van wapens |
| lapsus | gevallen |
| laserus | melaats, lepralijder |
| laserijhuys | gasthuis voor lepralijders en melaatsen |
| lasiterer | steenzout-, salpeterdelver |
| last | inhoudsmaat voor graan, 1 last = ca. 3010 ltr. Na 1820 is 3000 ltr. aangehouden inhoudsmaat voor haring, 1 (zee)last = ca. 1694 ltr. 1 (gepakte)last = ca 1452 ltr. |
| lastkohier | bestek |
| laten | horigen, halfvrije personen die onroerendgoed hadden van hun heer. Zij waren gebonden aan het gebied waar zij woonden en werkten |
| lateralis | tot een zijlinie behorend |
| laterator | steen-, pannenbakker |
| latonius | steenkapper |
| laumaent, loumaent | januari |
| lavadarius | wasser, kletskous |
| laxatijf | laxerend |
| lazuur | heraldiekteken, kleur blauw, aangeduid met horizontale arcering |
| lb | afk. van libra(s), pond (en) , betaalmiddel, 20 schelling = 1 pond |
| l.c. | afk. leur compte, voor hun rekening |
| lectae in senatu | gelezen in de senaat of stadsraad |
| lectio | het voorlezen |
| lectori salutem | afk. L.S., de lezers heil |
| lectus | bed |
| led, ledt | afk. ledit, (boven)genoemd |
| ledersnider | leersnijder |
| ledertouwere | leerlooier, leerbewerker |
| ledighen wiven | prostituées, oneerlijke vrouwen |
| leedere | schandpaal |
| leempitte, leemputte | kleigroeve, leemkuil |
| leemplackere, leemplekker | stucadoor met klei op gevels |
| leen | het leen kon bestaan uit bezit, (te leen) van een onroerendgoed, een bevoegdheid, aandeel in de opbrengst, een stuk grond van uiteenlopende uitgestrektheid, ambten, cijnzen, tolrechten, een jaarlijks geldelijk inkomen |
| leendag | dag waarop leenzaken worden behandeld |
| leenboek van de mannen van Vlaanderen | 14de eeuws Vlaams leenrecht |
| leenheer | hij die aan een lagere een (leen) in bezit (te leen) geeft, zoals beschreven in een leenverhouding |
| leenhulde | eed van getrouwheid aan de leenheer |
| leenman | die in het bezit was van een (leen) en zorg draagt voor de uitvoering van de beschreven leenverhouding |
| leenroerig | een leen bleef in het bezit van een leenheer, (leenroerig), maar de rechten op het leen van de leenman konden vaak overgedragen worden bij vererving door het leen te (verheffen) |
| leenverhouding | beschrijving van het leen van omvang, rechten en plichten |
| leepen (muer) | scheids (muur) |
| leerstal | leertijd als leerling doorgebracht bij een meester |
| leeuken | stuk land, grond, maar ook een drank (Mede) |
| leeuw | betaalmiddel, gouden munt ca. 1400 |
| leeuwendaalder | muntsoort, waarde gelijk aan 38 stuivers |
| leg. | afk. legitimus, legitiem |
| legende | historisch verhaal, dat vaak niet op historische werkelijkheid berustte, maar meer op de volks overlevering |
| legewerck | tapijtwerk |
| leggewercker | tapijtwerker |
| leghere | legger, inventarisstuk |
| legia | Luik |
| legio | regiment |
| legitima, (-us) | wettig, bepalingen |
| legitimare | wettigen |
| legitimation | gerechtelijke gelijkstelling van onwettige geboren met wettig geboren |
| legitimatus | gewettigd, wettig verklaard |
| legitimatus est per subsecutum matrimonium | is gewettigd door het daarop gevolgd huwelijk |
| legitimaverunt | zij hebben wettig gemaakt |
| legitimavi | ik heb wettig gemaakt |
| legitime et hereditarie supportaverunt | hebben wettelijk en erfelijk overgedragen |
| legitimus | wettig, rechtmatig, wettig echtgenoot |
| leibeeck, leigracht | afvoerbeek voor ontlasting etc. |
| leichenbitter | doodaanzegger, doodbidder |
| leimenführur | leemrijder |
| leinreiter | sleeppaard voerman |
| leiterer | voorman |
| leliarts | betaalmiddel, een zilveren munt ca .>1400 |
| lelie | heraldiekteken, bloem, vaak goudkleurig |
| lena, leno | koppelaarster / koppelaar |
| lenta tabe | door een langdurige tering |
| lentintijt | voorjaar, lente |
| lepele | lepels |
| lepelsticken | zeer zwaar en grof geschut |
| lepper | schoenlapper |
| leql | afk. lequel, die, dat, welke, hetwelk |
| lequel nous á presente | die hier vertegenwoordigd |
| lerpen | geselen |
| lersner | laarzenmaker |
| lesd | afk. lesdits , ? |
| lesquels nous ont déclaré que | die ons hebben verklaart dat...... |
| letatis, lethalis | dodelijke.... |
| lethargo | door slaapzucht |
| lethargus | slaapziekte |
| lettenisse | verhindering |
| lettre | brief |
| lettre d'achat | erf brief |
| lettre requisitoire | verzoekschrift, vordering aan een in een bepaald rechtsgebied bevoegde rechter tot ten uitvoerlegging vaneen in een ander rechtsgebied gewezen vonnis |
| leugentaligh | leugenachtig |
| leugenwerk | een soort tijdelijke loods |
| levans, levator | doopheffer |
| levantes | doopheffers |
| levator, levatrix | doopheffer / doophefster |
| levatrix | doophefster |
| levarunt de fonte | zij verhieven (het kind) van de doopvont |
| levi morbo | na een lichte ziekte |
| levir | zwager |
| leviratsehe | huwelijk van een man met de weduwe van zijn broer |
| levir(us) | zwager, broer van de echtgenoot |
| lewe | leeuw |
| lex | wet |
| LG | afk. livre de gros, levering in het groot, los? |
| lias | een aantal bescheiden, door een koord of veter bijeengehouden |
| libbe | stremsel |
| libel | geschrift, klein geschrift |
| libelleren | op schrift stellen van een processtuk |
| liber | vrijgezel, vrij, ongehuwd |
| libera | ongehuwde vrouw |
| libera baronia | vrije rijksheerlijkheid |
| liberarius | boekbinder |
| liber baro | vrijheer |
| liberi | kind |
| liberi comitatu | uit de vrije rijksheerlijkheid (graafschap) |
| liber rationum | huishoudboek, waarin tevens de familiegebeurtenissen werden opgetekend, familiekroniek |
| liber rusticus | vrije of scholtenboer, in tegenstelling met de pachtboer,of meier |
| liberti | de vrijen, de heren |
| libertus | soldaat eerste klasse |
| libra | latijn voor ponden |
| librarius | boekhandelaar |
| libre feudorum | 12de eeuws Lombardische leenrecht |
| libripens | waagmeester |
| licentia | vergunning |
| licentiaat | toegelatene, bevoogde |
| licentiatus medicinae | doktor |
| lichaamsleen | leen waarbij de bezitter in eigen persoon krijgsdienst moest verrichten |
| lichamstag | sacramentsdag |
| lichterman | arbeider die schepen lost in de haven, havenwerker |
| lichtmeß (-weihe) | Maria lichtmis, 2 februari |
| lichtelijck meer of lichtelijck min | om en nabij, ongeveer |
| lichtwaerdere | klepperman, torenwachter |
| lictor | beulsknecht, rakker (helper van de baljuw), stokbewaarder, deurwaarder |
| lidmaat | lid van een kerkgenootschap |
| liebaert | leeuw |
| liefcoeckbacker, lyfcoecbacker | peperkoekbakker |
| lieffgelt | lijfrente |
| liefkind maeken | bij een erfenis een kind bevoordelen op de anderen |
| lieght | verschilt |
| Lieuten | afk. lieutenant, luitenant |
| lieutenant | plaatsvervanger |
| (het) liff | het lijfstuk |
| ligata, | echtgenote |
| ligator | kuiper |
| ligatus | echtgenoot, getrouwd, gehuwd |
| ligitimare | wettigen |
| lignarius, faber, lignarius | timmerman, houthakker |
| limbolarius | passementwerker |
| linarius, lintearius | vlas en hennephandelaar |
| linens libertatis pastoris | met de vrijbrief van de pastoor |
| linde | linnen |
| linde | lengte |
| linifex | linnenwever |
| linitextor | linnenwever |
| linie | oppervlakte maat =ca 0,15 ha, |
| link | opvolging in graden van bloedverwantschap |
| links | in heraldiek de rechterzijde |
| lit à baldaquin | hemelbed |
| litania minor | de 3 dagen voor hemelvaart |
| litera | schepenbrief |
| lith | lid |
| liticen | klaroenblazer |
| litterae dimissoriales | geloofsbrieven |
| littere, littarum | brief, akte, brieven, oorkonde |
| litteris libertatis pastoris | met de vrijbrief van de pastoor |
| liwaet | lijnwaad |
| LKA afk. | Landeskirchenarchiv |
| lobeel | de ondersterand bij het laken weven |
| locquet | lood loketten |
| loco | in de plaats van |
| locumtenens | stadhouder, plaatsvervanger |
| locus | plaats |
| locus sigili | plaats van het zegel |
| lodex | mantelmaker |
| lodder | landloper |
| loeremier | slotenmaker |
| loetghietere | loodgieter |
| loetken | loden waarmerk, loodje, merkteken |
| logierden | logeerden |
| loke | omheining, hek |
| loken | sluiten |
| lombart | geldschieter, geldhandelaar, woekeraar |
| lomproer | geweer, werd met een lont afgeschoten |
| lood | gewicht, 1 lood =1/32 pond =ca. 14 gram, in het metriek stelsel 10 gr. |
| looffenis, leoffenisse | belofte |
| loop | inhoudsmaat voor graan en zout, 1 loop = (kleine)graanmaat = 1/4 zak/viertel ook 1/16 mud, 1 loop = (grootte)graanmaat =1/36 last ook gezien 1/48 last (Tessel) |
| loop, loopzaad | in zuid Nederland ook een oppervlakte maat 1 loop = 50 vierkante roede = 1/8 bunder |
| looper | kadastraalboek, erfregister |
| loove | afdak, luifel, maar ook balkon uitsteeksel |
| (klein) lopens(e) | in zuid Nederland ook een oppervlakte maat, 1 kleine lopens = 33 1/3 vierkante roede |
| lorarius | zadelmaker, riemensnijder |
| losbäcker | witbroodbakker |
| löscher | zeemleerbereider |
| losrente | mogelijk aflossing van het geleende |
| louwer | leerlooier |
| Lovene | Leuven |
| Lres | afk. Lettres, letteren, letterkunde |
| L.S. afk. Lectori Salutem | de(s) lezer heil |
| Lt | afk. livres tournois, toernooiboek? |
| luchtenmacher | lantaarnmaker |
| ludi magister, ludimoderator | schoolmeester |
| luecmuer | muur om een terrein af te sluiten |
| Ludeke, Ludike | Luik |
| ludslacht | volgens de waarde van de munt uit Luik |
| luickinge | afsluiting |
| luif | loopruimte onder afdak |
| luistol | tol op de verkoop van oude kleren |
| luna III | de 3e dag van de maan-maand |
| lunae dies | maandag |
| luna quarta decima | volle maan, de 14e dag |
| lunation | maan-maand |
| Iunius | juni |
| lusen | betalen, afgeven |
| lustratio | de doop |
| lustrum | 5- jarig tijdvak |
| lutheranus | luthers |
| lutorissa | wasvrouw |
| luttel | klein, weinig |
| lutter | zuiver |
| lychnopoeus | kaarsenmaker |
| lycoop | percentage van de koopsom dat aan drinkgeld moest worden betaald door de koper |
| lyndegewaet | onderhemd |
| lijckgangch | teraardebestelling, begrafenis |
| lijcop ende godtshelder | handgeld bij verkoop van roerende en onroerende goederen |
| lijffgewyn lijfgewinsgoederen. | Dit zijn voormalige laatgoederen die in een vrijere rechtsverhouding zijn omgezet |
| lijffsnootdruft | levensbehoeften |
| lijftochten | kapitaal voor lijfrente voor ene vrouw vastzetten |
| lijftrouwant | lijfwacht |
| lijfpacht | levenslange pacht |
| lijfpensie | lijfrente |
| lijftocht | vruchtgebruik |
| lijkgehucht | graf |
| lijkhout | brandstapel |
| lijkschouwing | schouwing gedaan door wetsdokter |
| lijveloos | levenloos, dood |
| lijn, linie, line | lengtemaat, 1 lijn heeft verschillende lengten. b.v. gezien 1/8, 1/10 1/12 duim, oppervlaktemaat, als synoniem voor hond, 1 lijn = 1/6 morgen of 100 vierkante roeden |
| lijnwaet | linnengoed |
| lijndraeyer | touwslager |
| lijspond | gewicht van lood uit Lijfland, 1 lijspond = 15 pond, ook = 1/20 schippond |
| lijt, lijde | doorgang, maar ook overnachten |