| wa | wel |
| waad | bos |
| waalplaats | slagveld |
| waard | laaggelegen land |
| waard | geldersoldaten in dienst van een stad, huursoldaat |
| waarschuw | straf |
| waarslieden | personen belast met waterstaatkundige werken |
| waarteken | waarmerk |
| wachtere | bewaker, |
| waei | twijgen, rijshout |
| waeiling | jong boompje |
| waemys | wambuis |
| waer 't sake | wanneer het geval zich zou voordoen |
| waer | goederen |
| waeraf, waerave | waarvan, waarover |
| waerde | ziekenoppasser, bewaker |
| waerder | bewaarder, bewaker, wachter steenwaarder van gevangenis |
| waerdich sijn | waard zijn |
| waerduer | keurmeester, waarmerker |
| waerheitsliedende | mannen aan wie het instellen van een enquête of gerechtelijk onderzoek is opgedragen |
| waeterinck | wetering, waterloop, afwateringskanaal |
| wagenare | voerman |
| wagenen | voerlieden |
| wagenmaker | radermaker, velgenmaker |
| wahrleichnam | lijkafname dag, 2 donderdag na Pinksteren |
| walemeet | weiland grenzend aan een kolk of rivierarm |
| walhuis | apart staand gebouw tegen slootkant om te spoelen |
| waller | pelgrim |
| wambass, wamuse | wambuis |
| wambesticker, wambesteeker | kleermaker van wambuizen |
| wambesule | wambuis, hemdrok |
| wanclacht | valse beschuldiging |
| wandelaere | zwerver, maar ook: pelgrim |
| wandelcoop | een heerlijk recht, te betalen wanneer een eigendom bij contract op een ander overgaat |
| wangeloof | ketterij |
| wanhavenig | smerig, vuil, onrein |
| wapentuir | krijgsman |
| wapenusurpatie | het toe-eigenen van een familiewapen van familie met bijna de zelfde naam, zonder bewijs dat het werkelijk het zelfde geslacht is |
| wapper | zweep met loden kogels, ook een leren iem met loden kogel |
| warande | jachtterrein |
| warandeerders | keurmeesters |
| waredin | wachtpost |
| warf | terp, volksvergadering |
| waselinckmaker | waskaarsenmaker |
| wasenmeister | vilder, beul |
| waseveld | modderland dat gemakkelijk onder water komt |
| wat vougen | op welke wijze, op welke manier |
| watergalletje | braaksel |
| waterganck, osiedroppe | ruimte naast een huis tussen de lijn waar de afdruipende regen neervalt en de muur |
| waterganghe | sloot, afwatering |
| Wd. | afk. huw. akte weduwe van …… |
| wechen (zer) | per week |
| wechgedraegen | meegenomen |
| wecht | weg |
| wed | afk. weduwe |
| wedr | afk. weduwnaar |
| weddahe | weduwe |
| wedden | als pand geven |
| weddingknot | huwelijksband |
| wedeman | weduwnaar |
| wedeme | is een aan de kerk geschonken goed of heem, een dotatie aan klooster of kerk. Zou de oude naam van pastorie zijn |
| wedemebrief | brief of acte waarin aan een vrouw een bruidsschat wordt toegekend |
| wedr | afk. weduwnaar |
| wedenar | weduwnaar |
| weder | terug, weer, maar ook: een besneden mannelijk schaap |
| wedergecomen | terug gekomen |
| wederstadinghe | schadeloosstelling |
| wederstoc | de tweede van een paar overeenkomstige kerfstokken |
| wederumme | wederom |
| wedlock | huwelijk |
| wedman, weddaman | deurwaarder, dienaar van het gerecht |
| wedt | College van Burgemeester en schepenen |
| weduwestoel | bezit waarop de inkomsten van een weduwe stoelen, gegrondvest zijn |
| wee | weide, maar ook pijn, smart, leed |
| weem | pastorie |
| weer | akker, hoeveelheid grond |
| weerbare mannen | mannen die geschikt waren om krijgsdienst te doen |
| weergang | de buitenmuur waarover men kon lopen en voorzien was van kantelen om het gebouw te verdedigen |
| weergelt | geld als zoengeld betaald tot boete voor een manslag aan de (magen) van een verslagene |
| weerlijck | wereldlijke rechtbank, tegenover-gesteldevan de kerkelijke rechtbank. |
| weert, waert | laagliggend land, vaak omgeven door water |
| weescamere | weesmeesterskamer waar alle stukken en bescheiden betreffende de weeskinderen bewaard worden, en waar de weesmeesters vergaderen, zij vormen een college van gedelegeerden of gemachtigde rechters, die in de plaats van de gewone rechter, kennis nemen van de zaken betreffende de wezen |
| weesmeester | lid van de Weeskamer, die oppervoogdij heeft over de wezen en hun belangen behartigt |
| wegelink | weggetje |
| wehmutter | vroedvrouw |
| weijmes | groot en lang mes |
| weiland | wijlen |
| weiman | jager, jachtopziener |
| weinsticher | wijnproever |
| weinvisierer | beambte belast met het opmeten van de wijnvaten |
| weiße Woche | de week na Pasen |
| weißer sonntag, | 6e zondag voor Pasen, na 1600 de 1e zondag na Pasen |
| weit | tarwe |
| wekentlik | wekelijks |
| welcken gestalte | op welke manier, hoe dat |
| welgeborene | edele heer |
| 't welck doende | als u dit doet, doet u het goed. Laatste regel onder een rekest of verzoekschrift |
| wellinghe | pap, warme brij |
| welverstande | wat moet worden opgevat als |
| wemel | spijkerboor |
| wenaar | weduwnaar |
| wende | omgeploegd land |
| wendelepel | ijzeren lepel voor bij het braadspit |
| wendepanne | pan onder het braadspit voor opvangen van de jus |
| wender | knecht van de strodakdekker |
| wendestake | draaispit, braadspit |
| wentijser, wentstok | braadspit |
| wercbrood | roggebrood |
| werckhuis | werkhuis, meestal een gedwongen te werkstelling bij een gevangenis |
| werden | worden |
| werdinge | waardering, waarde schatten |
| werevlees | rams - of hamelvlees |
| werghändler | vlashandelaar |
| werp, waerp | kettingwol, kettinggaren bij het weven |
| werpenisse | het wegwerpen van een halm ten teken dat men afstand doet van iets |
| wettlijck man | curator, |
| wetzer | slijper |
| weutje | lam |
| weye | weiland, wei |
| weysen (is geweesen) | vonnis wijzen, uitspraak doen |
| weyts | tarwe |
| WG | afk. Waalse Gemeente |
| wich | wigvormig tarwebrood |
| wieberen | vrouwen, echtgenoten |
| wiedergeburt | dopen |
| wierde | terp |
| wijkmeesters | de pointers of zetters (ook genaamd wijkmeesters) verdeelden de gemeente in wijken voor het zetten der belasting |
| wijlle (de) | omdat |
| wijnverlater | persoon die beroepshalve wijn overhevelt om de wijn te klaren en droes achterblijft |
| wijnwaerder | keldermeester |
| wijsevrouwe | vroedvrouw |
| wiledaeghes, wilendaeghs | wijlen, overleden |
| wileneer | wijlen |
| willecoeren | goedvinden, besluiten, toestaan |
| willekeuren | kiezen, gekozen |
| willich pant | pand door de schuldenaar vrijwillig aan e schuldeiser gegeven |
| wilner | wijlen |
| winblock | omheinde (groente)tuin |
| winkel | werkplaats |
| winlant | akkergrond |
| winne, wenne, winner | landarbeider, maar ook pachter |
| wintermonat | december. soms wordt ook bedoelt 1e wintermaand = november en 2e = december |
| winterzonnewende | winterzonnewende, 25 december |
| wiser | rechter, wijzer |
| wit van loede | loodwit |
| witachtig | wettig, wettelijk, rechtsgeldig, met echtskracht |
| witlijck | wettig, wettelijk, rechtsgeldig, met rechtskracht |
| wittebroodskind | moederskind, bedorven kind |
| wittebroodsweken | de maand na het huwelijk, huwelijksreis |
| wittevrouwe | weduwe |
| wittige | wettige |
| witwechere | smid voor klein gereedschap |
| witwerk | smeedwerk |
| witwerker | smid, voor klein smeedwerk, gereedschap |
| wivekyn | verkleinwoord van wijf, troetelnaam, wijfje, wijfken, wijfjelief |
| WM | afk. lijsten van weerbare mannen |
| Wn. | afk. huw. akte, weduwnaar van …… |
| wocher | woeker |
| woe | hoe |
| woekerare | hij die geld uitleent tegen rente of enig voordeel |
| woekergelt | bij een wisselaar geleend geld, waarvoor rente moet worden betaald |
| woenen | wonen |
| woert | laagliggend stuk land |
| woestelant | heide, onbebouwd ruw land |
| woewell | hoewel, ondanks dat |
| wolft | dakconstructie |
| wolleblauw | van blauwe wol |
| wollebreker | verkoper van wol |
| wollecaerdigge | wolkaardster |
| wollecammigge | wolkamster |
| won | afk. wonende |
| wondebrief | papier met een bezweringsformule om ziekten te genezen |
| wonderdokteres | kwakzalfster, soort kruidenvrouwtje die met zalfjes en kruiden van natuur-preparaten zieken genas |
| wonnemond | mei |
| wonnende tot | wonende te |
| wonnynghe | woning |
| wonstag | woensdag |
| woonsdach | woensdag |
| worsetter | wollen stof meestal glad en effen |
| wortelteef | groentevrouw |
| wouwer | visvijver |
| wrocht | gemaakt |
| wurzler | kruidenier, kruidenhandelaar |
| wuwere | visvijver |
| wyfsgeboort | vrouwelijke nakomeling |
| wyfwaerheit | woord van eer, door een vrouw verpand |
| wynambacht | het gilde der wijnkopers |
| wyncoop en waerbier | gegeven bij een gerechtelijke eigendomsoverdracht, een dronk wijn en bier |
| wysdom | uitspraak, vonnis, gewijs |
| wysmoeder (de) | vroedvrouw |